…czyli zapomnij na chwilę o Królestwie NMP.
„It was the first global war involving Europeans and third parties, like Congolese, Persians, Indonesians, Cambodians, Muslim Filipinos, and Japanese at various times and places.”
Jeśli wiesz kiedy to było i o jakie to europejskie kraje chodzi, moje wyrazy szacunku – dla Ciebie i dla Twoich nauczycieli historii. Jeszcze wczoraj nie potrafiłbym nazwać ich z przekonaniem, że wiem co i kiedy. I nie miałem pojęcia o tym, że na początku dynastii Qing nakazano przesiedlenie całej populacji z wybrzeża do wnętrza kraju, by zahamować import srebra.
Wiedziałem troszeńkę o historii Chin – o Hong Xiuquan (jak mówił o sobie, bracie Jezusa) i Powstaniu Taipingów, być może najbardziej krwawej wojnie domowej w historii świata, ale nie wiedziałem, że już był tam precedens, powstanie w XVII w. pod wodzą Li Zichenga, które zdołało nawet opanować Pekin.
I tak sobie myślę: czy kiedyś będziemy mieli szkolne podręczniki historii, które nauczają o naprawdę ważnych rzeczach?
Tak, wiem, być może, gdy zaczną nam je pisać Chińczycy.
Aha, The Age of Trade by Arturo Giráldez, 2015.
Migotanie słów 
„I tak sobie myślę: czy kiedyś będziemy mieli szkolne podręczniki historii, które nauczają o naprawdę ważnych rzeczach?”
Nie będziemy.
Pozostaje samodzielne wgryzanie się, ze smutną świadomością, że jedno życie, to za mało, żeby się porządnie wgryźć.
Historia szkolna to indoktrynacja.
Prawdziwa zaczyna się na poziomie akademickim (ale ja i tak nie wierzę, że tam prawda, cała prawda i tylko prawda). „Przeszłość to dziś, tylko cokolwiek dalej” – tyle pamiętam z lekcji historii w I LO w Wałbrzychu.
Co tu mówić o minionych wiekach, skoro obserwuję teraźniejszość na żywo (nie tylko na ekranie) i nie wiem, jak ją ocenić. I zastanawiam się tylko, czy historia zawsze tak powstawała. Czy zawsze była środkiem ciężkości kija, na którego obu końcach wisiały wiadra po brzegi pełne gnoju.