Jak to na wojence ładnie

Po brazylijskim internecie przeleciała z wielkim szumem wieść, że Carlos Slim Junior przyleciał do Rio de Janeiro i w serii spotkań z innymi właścicielami telewizyjnej Rede Globo przekazał decyzję swego ojca, że Globo ma przestać prześladować prezydenta Bolsonaro.

Zazwyczaj takie zdumiewające wiadomości mają ziarenko prawdy. Tak jest i tym razem. Oto ziarenko: Carlos Slim, człowiek najbogatszy w Meksyku i piąty z najbogatszych na świecie, w istocie ma syna. Wprawdzie syn nazywa się Carlos Slim Domit, ale czemu agencje produkujące fakty i faktoidy mają się tym przejmować.

Inne zdania wkładane w usta pana Slima są wierną kopią pogróżek prezydenta Bolsonaro, że jak Globo nie poprawi się to w przyszłym roku zostanie jej odebrana koncesja. I taka zgodność pogróżek może najmniej spostrzegawczych podprowadzić do zrozumienia skąd pochodzą fake news. Najciekawszy w tym wszystkim jest radosny bezsens owych strachów na wróble, dołączający sie do sporego stosu dowodów, że gdy Bolsonaro czegoś się chwyta, to z pewnością nic a nic nie rozumie jak to działa i gdzie jest wtyczka do kontaktu.

Groźba odebrania koncesji jakiejś instytucji jest analogią ulubionej przezeń sugestii, że kogoś by zastrzelił, ale nie zgodzę się, że to się bierze z jego wojskowego stopnia kapitana. Są tysiące kapitanów i innych wyższych wojskowych, którzy mają dobrze w głowie i nie myślą o rozwiązywaniu wszelkich nieporozumień i konfliktów przez wyciąganie pukawki. U niego to się bierze z młodzieńczej energii i niecierpliwości (nie tak rzadkiej u ludzi z wizją świata siedemnastolatka). Oraz z wielkiej liczby oglądanych filmów o super-bohaterach.

Nawiasem, wspominałem już, że w moim przekonaniu finansowaniem jego kandydatury zajmowało się północno-amerykańskie Stowarzyszenie Rozpylaczy i Pukawek. Ludzie stamtąd wiedzą, że nasycenie (i satysfakcja klientów) w ich kraju jest bliska granicznych wartości i mieli dylemat: albo zacząć rozprowadzać u siebie jakieś małe bombki atomowe, albo znaleźć nowy a duży rynek na tradycyjne produkty. Zaufali kapitanowi, bo od lat opowiadał w tv i w parlamencie jak to dobrze jest strzelać do zła (np. w postaci lewicowców czy gejów), ale sądzę, że ostatnio są troszkę zawiedzeni, bo nie potrafił przepchnąć przez parlament projektu uwalniającego ten rynek od nadmiernego nadzoru (a każdy nadzór jest dla nich nadmierny). Skłócenie się z wszystkim partiami politycznymi (także z własną) nie pomogło mu i może teraz będzie trudniej z mecenatem do kolejnych projektów.

Wracając do panów Slimów. Nie wątpię, że bardzo by chcieli mieć jakąś brazylijską sieć tv, ale jest drobny kłopot. Konstytucja zabrania kapitałowi zagranicznemu udziałów przekraczających 30% w midiach. Drugi kłopot w tym, że Slim nie posiada udziałów w Globo. I właścicielom tej sieci może tyle nakrzyczeć co ja kanadyjskiemu premierowi.

Prezydenckie gadanie doczekało się poważnej i szczegółowej odpowiedzi i to wychodzącej nie z byle jakiej głowy. Fernando Morais, autor wielu sławnych biografii (suma nakładów w 20 językach ma być bliska 5 milionom egzemplarzy), niesłychanie solidny w sztuce docierania do ważnych szczegółów, dowodzi, że Bolsonaro nie wie o czym mówi, bo nie zna struktury tv, praw i terminów rządzących koncesjami ani techniki operowania tej sieci (formalnie ma ona 5 kanałów w różnych stanach, ale ponad setkę „stowarzyszonych” stacji powtarzających ich sygnał) – na przykład zablokowanie jednego kanału w Rio de Janeiro w przyszłym roku (co technicznie mogło by być zrobione) nie przeszkodzi produkowaniu i rozpowszechnianiu programów w całej Brazylii, bo produkcja i dystrybucja to zupełnie inne problemy.

Swój wnikliwy artykuł Morais zatytułowuje „Bolsonaro przegra wojnę z Globo”. Więc szczerze prezydentowi życzę, by nie wycofał się z niej. Wcale nie dlatego, bym miał choć cień sympatii dla Globo (Morais też jej nie ma). Mam olbrzymie uznanie dla jakości technicznej i artystycznej ich działań, ale to trochę jak z wystąpieniami publicznymi JPII: podziw dla jakości szedł w parze z niesmakiem dla ładunku bezmyślości i hipokryzji.

Po prawdzie, to pierwszy raz zdarza się, że Globo nie jest prostą przyssawką prawicowej władzy. Cieszy fakt, że zajęta ostrą walką z Bolsonaro (nie unikają nawet tematu morderstwa w zeszłym roku Marielle Franco i śladów prowadzących do rodziny Bolsonaro) Globo ma mniej energii na walkę z Lulą i jego partią. A o możliwości procesu impeachment dla prezydenta mówił ostatnio nawet sędzia Najwyższego Trybunału Federalnego Ricardo Lewandowski, bo sugestie powrotu do dyktatury nie wszystkim dorosłym pachną tu dobrze.